HOMA YA MAPAFU: MUUAJI MKUBWA WA WATOTO DUNIANI

Homa ya mapafu (pneumonia) ni ugonjwa unaoathiri mfumo wa upumuaji kwa kushambulia mapafu, na licha ya maendeleo makubwa katika tiba na kinga, bado inasalia kuwa miongoni mwa magonjwa yanayoongoza kusababisha vifo vya watoto chini ya umri wa miaka mitano duniani.

Kwa mujibu wa Shirika la Afya Duniani (WHO), zaidi ya watoto milioni 1 hufariki kila mwaka kutokana na homa ya mapafu takwimu inayozidi jumla ya vifo vinavyotokana na UKIMWI, malaria na surua kwa pamoja.

🔹 Sababu za Homa ya Mapafu

Homa hii husababishwa na vijidudu kama vile bakteria, virusi, au fangasi. Mara nyingi, bakteria aina ya Streptococcus pneumoniae na virusi vya Respiratory Syncytial Virus (RSV) ndio visababishi vikuu, hasa kwa watoto wadogo.

Vijidudu hivi husambazwa kwa njia ya hewa wakati mtu aliyeambukizwa anapokohoa au kupiga chafya.

🔹 Dalili Kuu za Homa ya Mapafu

Watoto wanaopata homa ya mapafu mara nyingi huonyesha dalili zifuatazo:

• Kupumua kwa haraka au kwa shida
• Homa kali inayoambatana na kutetemeka
• Kikohozi kikavu au chenye makohozi mazito
• Maumivu ya kifua
• Kukosa hamu ya kula au kunywa

Dalili hizi zikionekana, ni muhimu kumpeleka mtoto hospitalini mara moja kwa uchunguzi na matibabu.

🔹 Hatari Kubwa kwa Watoto Wadogo

Watoto walio chini ya miaka mitano, hasa wale walio na kinga dhaifu au wanaoishi katika maeneo yenye uhaba wa huduma za afya, wako katika hatari kubwa zaidi.

Ukosefu wa lishe bora, uchafuzi wa hewa majumbani kutokana na matumizi ya kuni au mkaa, na kutopata chanjo kamili ni miongoni mwa mambo yanayoongeza uwezekano wa kupata homa ya mapafu.

🔹 Kinga na Uzuiaji

Habari njema ni kwamba homa ya mapafu inaweza kuzuilika kwa njia rahisi kama:

• Kuwapatia watoto chanjo muhimu (kama PCV, Hib na surua)
• Kuhakikisha lishe bora inayoongeza kinga mwilini
• Kuepuka moshi wa ndani unaotokana na kuni au sigara
• Kunyonyesha mtoto kwa miezi sita ya kwanza bila kumchanganya na chakula kingine

🔹 Mwisho wa Siku

Homa ya mapafu ni ugonjwa unaotibika, lakini unahitaji utambuzi wa mapema na hatua za haraka. Kila mzazi ana jukumu la kumlinda mtoto dhidi ya “muuaji huyu kimya” kwa kuhakikisha anapata chanjo, lishe bora, na huduma za afya kwa wakati.